W przeszłości drewniane podłogi zabezpieczano głównie farbami olejnymi lub błyszczącymi, przezroczystymi lakierami. W ostatnich latach coraz bardziej popularna staje się jednak inna metoda zabezpieczania drewna – olejowanie. Oprócz tego, że podłogi olejowane są jedwabiście gładkie, odporne na działanie wilgoci i mają naturalny wygląd, można je również wykonać samodzielnie. Jak olejować podłogi i jaki olej do drewna wybrać?
Krok 1. Dobór oleju do drewna
Olej do podłóg może być stosowany do konserwacji drewna iglastego, liściastego czy egzotycznego praktycznie każdego rodzaju. W Polsce najczęściej stosuje się olejowanie drewna dębowego oraz podłóg sosnowych. Nie oznacza to jednak, że jeden produkt będzie odpowiedni we wszystkich przypadkach. Drewno liściaste, iglaste i egzotyczne różni się zawartością naturalnych żywic, co wpływa na ich zdolność do absorpcji oleju. Aby mieć pewność, że parkiet lub deski podłogowe będą dobrze zabezpieczone przed wilgocią czy urazami mechanicznymi, warto wybrać olej, który producent zaleca do określonych gatunków drewna.
Jaki olej do zabezpieczania drewna wybrać?
Na rynku dostępne są dwa rodzaje olejów do podłóg: twardniejące i nietwardniejące. Oba są produkowane na bazie naturalnych olejów (głównie lnianego, tungowego, słonecznikowego), jednak w olejach do konserwacji drewna z pierwszej grupy można także znaleźć naturalne lub syntetyczne żywice oraz rozpuszczalniki (np. wodorowęglany albo terpentynę). Dzięki nim olej schnie szybciej, a powierzchnia drewna staje się twarda i odporna na uszkodzenia mechaniczne. Będą więc doskonale sprawdzać się na intensywnie używanych drewnianych podłogach oraz na miękkich gatunkach drewna. W olejach do podłóg nietwardniejących nie używa się dodatków żywic czy rozpuszczalników, tylko sole mineralne, które mają przyspieszyć ich schnięcie. Są więc bardziej naturalne, jednak nie chronią powierzchni drewna przed ścieraniem i uszkodzeniami. W związku z tym konieczne jest zabezpieczenie jej woskiem. Stosowanie olejo-wosku, który wnika głęboko w drewno, jednocześnie utwardzając jego powierzchnię, jest również dość popularnym rozwiązaniem do olejowania drewna jest również zastosowanie olejo-wosku, który wnika głęboko w drewno, jednocześnie utwardzając jego powierzchnię.
Krok 2. Przygotowanie drewna przed olejowaniem
Olejowanie można przeprowadzić jedynie na czystą, suchą, gładką i równą powierzchnię surowego drewna, niezarysowaną przez takie meble jak fotele wypoczynkowe. Dzięki temu można mieć pewność, że drewno będzie chłonęło olej w jednakowym stopniu we wszystkich miejscach. W przypadku nowych surowych desek lub klepek parkietowych należy poczekać co najmniej siedem dni od ich ułożenia, aby drewno osiągnęło temperaturę (najlepiej 18-23 stopnie Celsjusza) i wilgotność otoczenia. Dopiero po tym okresie można przystąpić do cyklinowania posadzki (maszyny tego typu można wypożyczyć w specjalistycznych sklepach budowlanych). Alternatywną metodą jest ręczne przeszlifowanie papierem ściernym o różnej gradacji, zaczynając od gruboziarnistego (ok. 80-100), poprzez średnioziarnisty (ok. 120-140), a kończąc na drobnoziarnistym, tj. powyżej 200.
Zważywszy na dużą powierzchnię podłogi, najlepiej wybrać narzędzia elektryczne, takie jak szlifierki oscylacyjne czy taśmowe z tarczami szlifierskimi, do których montuje się arkusze papieru ściernego. Kluczowe jest, aby szlifować drewno wzdłuż włókien, aby uniknąć trudnych do usunięcia zarysowań. Te same metody można zastosować również do renowacji parkietu czy desek, tj. do usunięcia z ich powierzchni farby czy lakieru. Należy jednak pamiętać, że uzyskanie odpowiedniego efektu będzie w takim przypadku bardziej czasochłonne niż przy szlifowaniu nowych podłóg. Może być również konieczne dodatkowe wypełnienie szczelin specjalną masą uszczelniającą lub mieszanką pyłu drzewnego ze szlifowania oraz kitu do drewna w odpowiednim kolorze.
Krok 3. Usunięcie pyłu z posadzki
Przed olejowaniem parkietu czy desek podłogowych niezwykle ważnym krokiem jest dokładne usunięcie pyłu z powierzchni drewna. W tym celu najlepiej sprawdzi się odkurzacz przemysłowy z miękką, szczotkową końcówką, która nie porysuje drewna. Po odkurzeniu, aby usunąć pozostałe resztki pyłu, warto przetrzeć drewno delikatnie wilgotną (niemal suchą) miękką ściereczką, np. z flaneli, i zostawić je do całkowitego wyschnięcia.
Krok 4. Ochrona ścian przed zabrudzeniem
Mimo że niektórzy pomijają ten etap, uważając go za niepotrzebny, my zdecydowanie zalecamy zabezpieczenie ścian przed rozpoczęciem olejowania podłogi. Nieumyślne zanieczyszczenie ściany olejem z pędzla może utrudnić, a nawet uniemożliwić usunięcie tłustych śladów podczas wykończenia wnętrza. Często zdarza się również, że olej spływający z brzegu podłogi wpada w szczeliny między deskami lub parkietem a ścianą i zostaje wchłonięty przez gładź, powodując nieestetyczne smugi. Aby temu zapobiec, warto użyć taśmy malarskiej z szerokim paskiem folii, zwanym antychlapem. Polecamy produkty z taśmą wykonaną z grubej warstwy papieru, która lepiej chroni ścianę przed przypadkowym zabrudzeniem.
Krok 5. Olejowanie podłogi z drewna
Po wyszlifowaniu, oczyszczeniu i wysuszeniu drewna, można przejść do kluczowego etapu – olejowania parkietu lub podłogi z desek. Przed aplikacją, należy starannie wymieszać wybrany olej do drewna, szczególnie jeśli chodzi o oleje z pigmentami nadającymi kolor, takie jak modny biały olej. W przeciwnym razie istnieje ryzyko nierównomiernego odcienia podłogi po zakończeniu procesu. Ważne jest również, aby olejować podłogę w dobrze wentylowanym pomieszczeniu lub przy otwartych oknach (jeśli temperatura na zewnątrz jest odpowiednia). Świeże powietrze przyspiesza schnięcie i utwardzanie oleju, a naturalne żywice dodawane do olejów mają silny zapach.
Olejowanie drewnianych podłóg warto rozpocząć w części pomieszczenia najbardziej oddalonej od drzwi, przesuwając się ku wyjściu w miarę postępu prac. Olej można nakładać za pomocą pędzla do parkietów, wałka na długiej rączce lub metalowej szpachli, zgodnie z zaleceniami producenta używanego środka. W każdym przypadku należy dbać o równą warstwę preparatu (cienką lub grubą, zgodnie z zaleceniami producenta), co pozwoli uniknąć nierównomiernego wchłaniania oleju oraz powstawania plam i przebarwień. Następnie pozostaw podłogę na około 15-20 minut, aby drewno „wypiło” olej, a potem przystąp do polerowania.
Krok 6. Polerowanie olejowanej podłogi
Po upływie 15-20 minut od nałożenia preparatu na podłogę, należy usunąć nadmiar oleju i przystąpić do polerowania. Idealnym narzędziem do tego celu są maszyny polerskie z tarczami z białego filcu (dostępne do wypożyczenia w punktach specjalistycznych). Alternatywnie można użyć szlifierki kątowej z tarczą polerską z sukna lub filcu, ustawiając prędkość na 150-300 obr./min. Do polerowania ręcznego można użyć ścierki z miękkiego materiału, takiego jak filc, bawełna czy flanela. W tym przypadku warto pamiętać o regularnej wymianie, gdyż materiał szybko wchłania olej. Gładką i suchą powierzchnię można ponownie pokryć olejem, a po 15-20 minutach ponownie przeprowadzić polerowanie.
Ile warstw oleju należy nałożyć? To zależy od zaleceń producenta i rodzaju oleju, jednak zazwyczaj stosuje się co najmniej dwie warstwy preparatu, aby uzyskać odpowiednią ochronę drewna przed wodą i zabrudzeniami.
Krok 7. Pielęgnacja podłogi olejowanej Jak dbać o olejowaną podłogę?
Przez pierwsze siedem dni po olejowaniu parkietu lub podłogi, powinno się je czyścić tylko na sucho, używając miękkiej miotły lub odkurzacza ze szczotką. W tym czasie unikać należy kładzenia dywanów, aby umożliwić równomierne utlenianie i utwardzenie oleju (meble na nóżkach można wnieść po około 48 godzinach). Pierwsze mycie powinno odbyć się nie wcześniej niż po upływie tygodnia, stosując dedykowane środki do podłóg olejowanych, takie jak mydło lniane. Dobrym wyborem są te produkty, które rekomenduje producent używanego oleju.
